Z: فیلمی که 40 سال پیش ایران امروز را تصویر کرد

  دیروز به تماشای فیلم Z نشستم، فیلمی به کارگردانی کاستا گاوراس فرانسوی یونانی تبار که در سال 69 به نمایش درآمد؛ این فیلم در رژیم شاه اجازه نمایش دریافت نکرد اما بعد از انقلاب 79 هم پس از اندکی از پرده سینما پایین کشیده شد؛ با این حال چند مدت پیش از کانال 4 صدا و سیمای جمهوری اسلامی –بخوانید بنگاه لجن پراکنی […]- البته اینطور که من شنیدم پخش شد، نمی دانم با سانسوری در چه حد و می دانم پس از رویدادهای بی سابقه اخیر پخش آن دیگر تکرار نخواهد شد.

  داستان فیلم برگرفته از کودتای سرهنگ های یونان، مشابه فضای فاشیستی شیلی و آرژانتین و به نظرم بیشتر از همه به فضای امروز جامعه ایرانی شباهت دارد. در طول فیلم موقعیت هایی تصویر و سخنانی شنیده می شود که آدم از رفتار حاکمان فاشیستی انگشت به دهان می ماند: حکومت وظیفه دارد جامعه را از عناصر ناسالم پاک کند، حضور مخالفین در جامعه منجر به عذاب الهی می شود و مونولوگ هایی که اگر حوصله کنید هر جمعه از تریبون های نماز جمعه و همیشه از کانال های 4 گانه و هر روز از روزنامه های دولتی شنیده و خوانده می شود. شگفت واکنش عوامل حکومت به قتل یکی از رهبران مخالفین در فیلم است که آن را "اتفاقی ناگوار" قلمداد می کنند و اعتراضات جمعیت های جویای حقیقت را "بهره برداری" گروه های مخالف می دانند. رهبران حکومت فرضی در فیلم نیز نه تنها خود را سرکوبگر نمی دانند بلکه بارها مدعی "مردمسالاری واقعی" می شوند؛ آنان تنها آن دسته از جامعه را تحت عنوان "مردم" به رسمیت می شناسند که در قالب گروه های فشار با همکاری پلیس مخالفین را به خاک و خون می کشند. رهبران حکومت فاشیستی تمام جوانان حاضر در جبهه مخالف را "مشتی فاسد فریب خورده" تلقی می کند که باید از جامعه پاکسازی شوند.

... فیلم Z اگرچه 40 سال پیش ساخته شد اما گزارشی دقیق از ظلمیست که امروز بر ما می رود [...].